Een Spoor van Verandering: Nederland en 150 jaar spoorwegen

Op 20 september 1839 werd Nederlands eerste spoorlijn plechtig geopend. Na enkele tientallen jaren was het land overdekt met een netwerk van spoor- en tramwegen. Talloze spoorwegmaatschappijen raakten in een felle concurrentieslag verwikkeld, en nadat de overheid eraan te pas moest komen om het nieuwe vervoer in goede banen te eliden, warene er aan het eind van de negentiende eeuw nog twwemaatschcappijen over: de Staatsspoorwegen en de Hollandsche IJzeren Spporwegmaatschappij. Daarnaast bestonden regionale vervoersbedrijven die tramwegen of lokaalspoorwegen onder hun beheer hadden. Onder druk van de regering werkten de twee grote maatschappijen vanaf 1917 nauw samen in een belangengemeenschcap en in 1937 derd de fusie compleet ddor de oprichting van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen.

Wanneer een trein een nieuw station binnenreed wergalmden niet alleen de feestliederen , maar waren ook andere geluiden te horen. Mensen die schade hadden geleden staken hun woede niet onder stoelen of banken en in enkele gevallen hadden de dorpen en last gehad van geweldadige acties van spoorwegarbeiders. Naast proetten waren er ook de hoge verwachtingen, de komst van het stomende monster zou eindelijk de lang gewenste bloei brengen.

Het verhaal van de aanleg van ons spoorwegnet is een bonte mengeling van diepe ingrepen in eeuwen oude patronen, humoristische voorvallen, kleinburgelijke gedrag en technischee hoogstandjes. Centraal staan de mensen die 150 jaar lang met vaak hooggestemde gevoelens naar de trein uitkeken. Hoe ze vochten voor en soms tegen het spoor wordt boeiend uiteengezet.